De Blauwe Wimpel werd in het leven geroepen in de 19de eeuw, toen de wereldzeeën bevaren werden door immense zeilschepen. Voor de grote rederijen gold toen ook al de regels “time is money” en “time is of the essence”. De Engelse rederijen bekampten elkaar om met hun zeil- en passagiersschepen op een zo kort mogelijke tijd vanuit Bishop’s Rock (Zuid-Ierland) de oversteek naar New York (Ambrose lightship) te maken of omgekeerd. De Blauwe Wimpel, die sinds 1860 in gebruik kwam, was een onderscheiding die de winnaar kreeg wanneer hij een nieuw snelheidsrecord over de Atlantische oceaan vestigde. Uiteraard was de Blauwe Wimpel van groot belang voor trans-atlantische scheepvaartmaatschappijen. Het in handen hebben van deze trofee werkte prestige-verhogend zowel voor de rederij als voor de natie. Vooral tussen Groot-Brittannië, Duitsland en later Frankrijk was er hoge concurrentie. Hoewel de meeste maatschappijen beweerden dat veiligheid het belangrijkste was en snelheid pas op de tweede plaats kwam, staken ze het winnen van de Blauwe Wimpel niet onder stoelen of banken. Schepen met de titel “snelste schip” waren bijna altijd volgeboekt.

Als passagiers voor dat schip geen kaartje meer konden bemachtigen dan kozen ze toch vaak voor een schip van dezelfde maatschappij in plaats van de concurrent (zelf als de oversteek hierdoor langer duurde). Op deze manier had de hele vloot van de rederij profijt van een “Blauwe Wimpelhouder”. Ook de ontwikkeling van de scheepsbouw werd hierdoor gestimuleerd. In hun poging om steeds snellere en grotere schepen te bouwen pasten scheepswerven steeds modernere technologie toe in hun ontwerpen. Zo ontstond schroefaandrijving, ijzer werd vervangen door staal en de zuigerstoommachine werd verdreven door een stoomturbine. In 1934 stelde het Engels parlementslid Harold Hales een gouden trofee beschikbaar aan de houder van de “Trophy for the Blue Riband of the Atlantic”. Hiervoor was de Blauwe Wimpel slechts een denkbeeldige prijs, hoogstens zichtbaar gemaakt door het dragen van een blauwe wimpel in de mast.